Raja

Fasal 4(1) memperuntukkan apabila sahaja raja mangkat, Jumaah Pangkuan Negeri bermesyuarat bagi mengesahkan Waris menjadi raja, sama ada melalui keputusan sebulat suara atau mengikut undi yang lebih banyak. Kemudian daripada itu, raja mengangkat sumpah pada waktu menaiki takhta kerajaan di hadapan Jumaah Pangkuan Negeri dan disaksikan oleh Kerabat Damping. Mesyuarat Jumaah Pangkuan Negeri dan Istiadat Angkat Sumpah diadakan di Bilik Singgahsana Istana Besar.

UUTKJ 1895 memperuntukan fasal untuk menentukan kerja raja berterusan dan tidak tergendala hendaklah diadakan Pangkuan Raja  dalam keadaan berikut:

Fasal 9 (1)(i) memperuntukkan jika pada masa naik takhta Raja masih kecil dan belum cukup umur genap 21 tahun mengikut hitungan Hijriah, Jumaah Majlis DiRaja hendaklah melantik sebuah Jumaah Pangkuan Raja (Council of Regency) bagi menjalankan kerja-kerja Raja. Fasal 11D menetapkan Jumaah Pangkuan Raja mengandungi tiga ahli dari bangsa Melayu beragama Islam dan rakyat DYMM Tuanku, dengan syarat seorang yang menjadi Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan atau Ahli Dewan Undangan Negeri tidak boleh dilantik menjadi Ahli Jumaah Pangkuan Raja.

Fasal 9(1)(b) memperuntukkan jika Jumaah Majlis DiRaja memasyhurkan dengan bertulis bahawa jumaah berpuas hati dengan keterangan pakar-pakar perubatan bahawa raja itu gering akal dan tubuh badan yang amat sangat hingga tidak boleh menjalankan kerja-kerja raja, Jumaah hendaklah melantik seorang Pemangku Raja (Regent) bagi menjalankan kerja-kerja raja.

Fasal 9(1)(c) dan (d) menetapkan jika raja gering yang tidak berat dan tidak merosakkan akal dan tubuh badan, atau jika raja tidak ada bersemayam dalam negeri, atau raja dipilih dan dilantik memegang jawatan Yang Dipertuan Agong atau sedang menjalankan kerja-kerja Yang Dipertuan Agong dalam tempoh lebih dari 15 hari, raja dengan mengikut nasihat dan pesertaan Jumaah Majlis DiRaja boleh dengan tauliah yang ditandatangan olehnya dan dicap dengan mohor kerajaan melantik seorang Pemangku Raja.

Fasal 27 menetapkan Menteri Besar atau jika dia tiada dalam negeri atau uzur Yang Dipertua Jumaah Majlis DiRaja dilantik Yang Dipertua Jumaah Pangkuan Negeri. Jumaah ini mengandungi Ahli-ahli Penasihat Jumaah Majlis DiRaja yang dilantik oleh Raja di bawah Fasal 28, Dato’-Dato’ Johor yang beragama Islam, Orang-orang Kaya dan Penghulu-penghulu Besar. Mereka dikatakan dalam hukum syarak Ahlul Hilliwal-Aakadi. Dato’-Dato’ kehormat Johor iaitu orang Melayu beragama Islam tetapi bukan rakyat Johor, atau Dato’-Dato’ am Johor yang berkhidmat dengan kerajaan atau agensi kerajaan (selain daripada Menteri Besar dan Setiausaha Kerajaan) atau menjadi ahli badan perundangan boleh menghadiri persidangan Jumaah Pangkuan Negeri dalam masa mengesahkan Waris, tetapi tiada hak mengundi.

Menteri Besar memasyhurkan pelantikan raja baharu di Tangga Agong Istana Besar sebelum Jenazah Diraja diusung turun dari Istana Besar untuk pemakaman di Makam DiRaja Mahmoodiah.

Istiadat mengangkat sumpah raja dan pemashyuran raja baharu mengesahkan pelantikan dan pertabalan raja dari sisi undang-undang. Istiadat kemahkotaan boleh diadakan bila-bila masa raja berkehendakkannya.

• Jumaah Majlis DiRaja yang memberi syor dan nasihat kepada raja dalam perkara-perkara yang ada kena-mengena dengan raja atau keluarga raja atau salah seorang ahli keluarga raja, termasuk kewajipan raja sebagai Ketua Agama Islam dan berkenaan adat istiadat Melayu, membuat peraturan majlis dan istiadat diraja, dan melantik Permaisuri, Waris, Pemangku Raja atau Jumaah Pangkuan Raja.
• Jumaah Pengampunan Negeri memberi nasihat kepada raja mengurniakan ampun, meringankan, mengurangkan, mengubah atau menangguhkan sesuatu hukuman atas kesalahan yang dilakukan dalam negeri Johor.

Fasal 57 menyebut agama Islam ialah agama bagi kerajaan dan negeri Johor, iaitu “Agama Negeri”.

Fasal 7(2)(c) membolehkan Raja sebagai Ketua Agama Islam dengan tadbirnya sendiri menjalankan kewajipannya supaya agama Islam itu berpanjangan dan berkekalan selama-lamanya. Namun demikian, segala agama lain dibenarkan dengan aman dan sempurna dalam segala dan segenap daerah dalam negeri Johor oleh orang yang beragamakannya.

Mufti Kerajaan dan Majlis Agama Islam boleh mendatangkan syor dan nasihat kepada raja berkaitan hal-hal agama Islam, termasuklah pentadbiran kumpulan wang zakat, pendidikan agama, pensijilan pendakwah, imam dan jurunikah, pentadbiran masjid, dan lain-lain.